สงครามเวียดนามสงครามลาวและกัมพูชาที่เราทราบกันกินระยะเวลานาน
มีเรื่องราวสมรภูมิรบหลายพ.ศ.มากมายหลายเรื่อง หลายสมรภูมิจนยากที่จะนำแต่ละเหตุการณ์มารวมให้เป็นเรื่องเดียวกันทั้งๆที่มันเป็นเรื่องเดียวกัน
เวียดนามถูกแบ่งเป็นเหนือและใต้มานามมากจากยุคอาณาจักรราวพ.ศ.1400โน่นหล่ะครับ
โดยจีนผนวกส่วนเหนือที่ดินแดนติดกันเข้ากับจีนแบบประเทศราช ส่วนดินแดนตอนใต้หลากหลายเผ่าพันธุ์เป็นอาณาจักรจามปา
ร้อยกว่าปีหลังจากนั้นเวียดนามเหนือพ้นประเทศราชจากจีนและทำสงครามยึดดินแดนด้านใต้รวมเป็นดินแดนเดียวกัน มีกษัตริย์ราชวงศ์เลปกครองมายาวนานเกือบ300ปีมีกรุงฮานอยเป็น
ศูนย์กลาง เป็นยุคสมัยเดียวกับ
อาณาจักรสยามที่มีกรุงศรีอยุธยาเป็นศุนย์กลาง
ราวพ.ศ.2070 อาณาจักรเวียดนามเกิดการสู้รบกันสามฝ่าย ระหว่างชาวฮานอย ชาวไดนาม และชาวเว้ ทำให้แยกเวียดนามตอนเหนืออาณาจักรตังเกี๋ย(ฮานอย) ตอนกลางอาณาจักรโคชินไชนา(เว้ ) ตอนใต้
อาณาจักรอันนัม(ไดนาม ,เวียดนาม ) (ในตำราบอกเว้อยู่ใต้ อันนัมอยู่ภาคกลาง
ไม่รู้ตำรามั่วหรือแผนที่โลกมั่ว)ช่วงนี้มีความสำคัญคล้ายกับกรุงศรีอยุธยา
คือชาติตะวันตกเข้ามาเผยแผ่ศาสนาและค้าขายภายใต้กองกำลังทางเรือของชาติตนที่คุ้มครอง
นำอารยะธรรมแบบตะวันตกและความทันสมัยในสิ่งประดิษฐ์และวิชาการสมัยใหม่แบบตะวันตก รวมทั้งอาวุธต่างๆโดยใช้ราชสำนักในดินแดนต่างๆเป็นศูนย์กลางขยายอิทธิพลในดินแดนเอเชียต่างๆชาติที่กล่าวถึงคือฝรั่งเศส
ราชวงศ์เหงียนที่ครองไดนามมีความเข้มแข็งที่สุดใน3อาณาจักร ทำการรบพุ่งรวบรวมทั้งดินแดนเหนือและใต้ภายใต้การสนับสนุนของสยามและฝรั่งเศส ทำให้เวียดนามรวมเป็นชาติเดียว(แต่ไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน)
มีจักรพรรดิยาลองแห่งราชวงศ์เหงียน ปกครอง
จากมิตรกลายเป็นศัตรูเมื่อการช่วยเหลือให้รวมอาณาจักรของฝรั่งเศสกลายเป็นข้อกำหนดสนธิสัญญาต่างๆที่แทรกแซงจักรพรรดิยาลองตั้งแต่พ.ศ.2427เรื่อยมา ไซง่อนกลายเป็นอาณานิคมฝรั่งเศสภายใต้สหพันธอินโดจีน
ส่วนดินแดนตอนเหนือและตอนกลางเป็นรัฐในอารักขา
ฝรั่งเศสยังไม่สามารถเข้ายึดเป็นอาณานิคมได้สมบูรณ์เพราะอิทธิพลจีนและญี่ปุ่น
ส่วนฝรั่งเศสประเทศแม่ ก็พ่ายแพ้ กองทัพเยอรมันของฮิตเล่อร์ และอินโดจีนฝรั่งเศส(เวียดนามลาวกัมพูชาถูกกองทัพญี่ปุ่นบุกยึดรวมทั้งสยามและพม่าก็ถูกกองทัพญี่ปุ่นรุกเข้ายึดไปหมดสิ้น ขณะที่ท่าทีรัฐบาลไทยยินยอมให้ญี่ปุ่นผ่านไปพม่าอาณานิคมอังกฤษ14ตุลาคม 2483 รัฐบาลสยามส่งทูตไปเยอรมันชี้แจงเหตุจำเป็นที่ต้องเรียกร้องดินแดนที่ฝรั่งเศสยึดครองไป
ขณะเดียวกันกองทัพฝรั่งเศสในสหพันธอิโดจีนก็ประชิดตั้งแต่ด่านซ้าย
จนถึงเกาะกงมีการรบด้วยกำลังทางอากาศและทางเรือ25 พฤศจิกายน2483กองทัพไทย เคลื่อนกำลังเข้าสู่สหพันธอินโดจีน
กองทัพสยามด้านอิสานสถาปนาที่มั่นได้ทั้งจำปาสัก(ตอนนั้นลาวมี3ดินแดน
คือหลวงพระบาง เวียงจันทร์ และจำปาสัก)
ตลอดลงมาเสียมราฐ กองทัพบูรพาสถาปนาที่มั่นพระตะบอง ไพรินโพธิสัต
กองทัพเรือควบคุมเกาะกงเกาะช้างเกาะและน่านน้ำเจ้าพระยาในปีถัดมาญี่ปุ่นเข้าไกล่เกลี่ยสยามและฝรั่งเศสจนตกลงกันโดยสยามเข้าปกครองดินแดนที่ได้กลับคืนจากฝรั่งเศสเมื่อ12กรกฏาคม 2485
แต่เพียงแค่3ปี
2กันยายน2488 สิ้นสุดสงครามโลกด้วยความปราชัยของญี่ปุ่นต่อสัมพันธมิตรตะวันตก
ฝรั่งเศสกลับมามีอิทธิพลในดินแดนอาณานิคมของตนอีกครั้ง
รวมทั้งอเมริกาที่พิชิตญี่ปุ่นลงได้ ปีเดียวกันนั่นเอง ราชวงศ์เหงียนที่ปกครองเมืองไซ่ง่อนภาคใต้ของเวียดนาม
เป็นอันสิ้นสุดเมื่อจักรพรรดิเบ๋าได๋ สละราชสมบัติ ฝรั่งเศสกลับมามีอำนาจเหนือดินแดนอินโดจีนฝรั่งเศสอีกครั้ง
ด้านชาวฮานอยและเว้ รวมกลุ่มกันต่อต้านฝรั่งเศส เรียกกลุ่มต่อต้านของตนว่า
“เวียดมินห์”มี โฮจิมินห์ เป็นผู้นำขบวนการต่อต้านฝรั่งเศส ภายใต้การสนับสนุนของจีนและโซเวียต
ต่างจากไซ่ง่อน ลาว และกัมพูชาภายใต้สหพันธ์อินโดจีนให้การสนับสนุน
ฝรั่งเศสเพื่อพ้นอิทธิพลจากสยาม มีขบวนการลาวอิสระเรียกร้องเอกราชจากฝรั่งเศส
ในกัมพูชาเกิดขบวนการเขมรอิสระต่อต้านฝรั่งเศสเช่นเดียวกัน
2495 - 2496ขบวนการเรียกร้องเอกราชเวียดมินห์ และ กองทัพรบนอกประเทศภาคพื้นตะวันออกไกลฝรั่งเศสได้เกิดการสู้รบกันอย่างหนัก เวียดมินห์รุกเข้ายึดหลวงพระบาง ทุ่งไหหินของสหพันธ์อินโดจีนลาวและกัมพูชาเอาไว้ เพื่อโอบลงมาไซ่ง่อน พร้อมตัดเส้นทางลำเลียงอาวุธ ขบวนการ เวียดมินห์ เปิดยุทธการหน่าสาหนานใช้กองโจรขนาดเล็กแยกเข้าโจมตีหน่วยทหารฝรั่งเศสที่ตั้งรับบนเทือกเขาสูง ผลการรบคือฝ่ายเวียดมินห์พ่ายแพ้ยับเยิน ทำให้ฝรั่งเศสประเมินทัพเวียดมินห์ว่าสามารถกำจัดได้ไม่ยาก กองทัพเวียดมินห์ที่แทรกซึมเข้าไปหลวงพระบาง เพื่อตัดเส้นทางส่งกำลังบำรุงของเวียดมินห์ไปลาวและโดดเดี่ยวกำลังเวียดมินห์ที่หลวงพระบางและทุ่งไหหิน
2496เพื่อลดความขัดแย้งกับลาวฝรั่งเศสจึงปลดปล่อยลาว ให้เป็นเอกราชภายใต้การรวม3
ดินแดนเข้าด้วยกันมีเจ้าศรีสว่างวงศ์เป็นเจ้ามหาชีวิต
กองทัพฝรั่งเศสรบกับกองกำลังเวียดมินห์
ฝรั่งเศสเลือกที่ตั้งหน่วยทหารขนาดหมื่นนายโดยใช้สนามบินญี่ปุ่นเก่าจังหวัดเดียนเบียนฟูเมืองในหุบเขามีทางเข้าออกจำกัดล้อมรอบด้วยภูเขาสูงปิดกั้นช่องทางออกไปลาว
และมั่นใจที่จะสามารถตั้งรับและทำลายกองทัพเวียดมินห์ที่บุกเข้าโจมตีได้ แต่ตรงข้ามเวียดมินห์นำปืนใหญ่ขึ้นภูสูงยิงถล่มฝรั่งเศส กำลังรบทหารราบเดินเท้าใช้ยุทธวิธี
ขุดสนามเพลาะและอุโมงค์รุกคืบหน้าเข้าหาที่ตั้งฝรั่งเศส ด้วยการเข้าตีเป็นระลอกเมื่อสิ้นสุดการระดมยิงของปืนใหญ่ฝรั่งเศส
ในที่สุดฝรั่งเศสต้องพ่ายแพ้ ทหารเกือบ12,000นายถูกจับเป็นเชลย
7พฤษภาคม
2497 ฝรั่งเศสประกาศยอมจำนน
ความพ่ายแพ้ครั้งนี้ทำให้อาณานิคมฝรั่งเศสอื่นๆเรียกร้องเอกราชด้วยเช่นกัน
สหพันธอินโดจีนสิ้นสุดเมื่อกองทัพฝรั่งเศสถอนออกจากเวียดนาม
การประชุมที่นครเจนีวา 8 พฤษภาคม 2497ทำให้สหพันธอินโดจีนฝรั่งเศสที่ประกอบด้วย
ลาว กัมพูชา เวียดนาม โดยเวียดนามถูกแบ่งเป็นการชั่วคราวส่วนเหนือเส้นขนานที่เป็นประเทศสาธารณประชาธิปไตยประชาชนเวียดนาม(เวียดนามเหนือ)
ส่วนเวียดนามส่วนใต้ลาว และกัมพูชายังคงเป็นสหพันธอินโดจีนที่ฝรั่งเศสสนับสนุนเช่นเดิม
โดยมติที่ประชุมเห็นควรให้เวียดนามส่วนใต้รวมกับส่วนเหนือเมื่อผ่านการเลือกตั้งและทำประชามติ
กัมพูชาได้เอกราชจากฝรั่งเศสจากการประชุมที่เจนีวา
มีพระบาทสมเด็จพระนโรดมสุรามฤตเป็นพระมหากษัตริย์
มีพระนโรดมสีหนุราชโอรสเป็นผู้นำรัฐบาลมีนโยบายต่อต้านสยามและไซ่ง่อน
ดังนั้นกัมพูชาเลยเป็นพันธมิตรกับจีนโซเวียตและฮานอย
ไซ่ง่อนได้ประกาศเอกราชหลังจากที่ฝรั่งเศสถอนทหารออกจากอินโดจีนโดยอดีตจักรพรรดิเบ๋าได๋มีโง
ดินห์ เดียมเป็นนายกรัฐมนตรี สหรัฐเล็งเห็นความขัดแย้งของกลุ่มต่างๆในอินโดจีน
ฮานอยซึ่งใช้ระบอบคอมนิสต์ปกครอง มีจีนและโซเวียตสนับสนุนสามารถทำสงครามชนะฝรั่งเศส
ลาว
เจ้าสุกานุวงศ์นั้นสนับสนุนแนวทางเวียดมินห์มีกองกำลังที่เข้มแข็งทั้งจีนและฮานอยสนับสนุน
กัมพูชาพระนโรดมสีหนุนั้นนิยมแนวทางฮานอยและมีจีนให้การสนับสนุน
ที่สำคัญที่สุดหลังสงครามโลกสิ้นสุดลงดินแดนเกาหลีที่ญี่ปุ่นยึดครองถูกแบ่งเป็นเหนือและใต้โดยเกาหลีเหนือโซเวียตยึดครอง
ส่วนเกาหลีใต้อเมริกาสนับสนุนแต่อเมริกานั้นมีสภาพเดียวกับฝรั่งเศสคอดินแดนห่างไกลเมื่อเกิดการรบระหว่าง2ชาติเกาหลีใต้จึงเสียเปรียบอเมริกาต้องถอยร่นจนมุมจนต้องมีการระดมกำลังทหารสหประชาชาติเข้าทำการยกพลขึ้นบกที่อินซอนจึงพลิกกลับมาได้เปรียบและเปิดการเจรจาสงบศึกเมื่อ
27กรกฏาคม 2496
เมื่ออเมริกาเห็นภัยคุกคามต่อประเทศประชาธิปไตยในภูมิภาคที่มีแนวโน้มจะเกิดขึ้นในอินโดจีนอเมริกาจึงสนับสนุนรัฐบาลไซง่อนเพื่อรับมือฮานอยอย่างเต็มที่ การประชุมที่เจนีวา8 พฤษภาคม 2497กำหนดให้เวียดนามรวมชาติเป็นหนึ่งเดียวใน1ปีหลังจักรพรรดิเบ๋าได๋ปกครองได้ไม่นานหากตามสนธิสัญญาต้องรวมกับเวียดนามเหนือซึ่งปกครองด้วยระบอบโฮจิมินห์คอมนืสต์หากเป็นตามนั้นนายกรัฐมนตรีโงดินห์เดียม
ที่นิยมขวาจัดไม่สามารถยอมได้จึงทำรัฐประหารจักรพรรดิเบ๋าได๋ให้สละราชสมบัติและเลือกตั้งทั่วไป
โงดินห์ดียมชนะการเลือกตั้งขึ้นเป็นประธานาธิบดีคนแรกพร้อมไม่ยอมปฏิบัติตามสนธิสัญญา
ดังนั้นเวียดนามเหนือ และเวียดนามใต้จึงเป็นสัตรูกันโดยปริยาย
แนวโน้มการเกิดการสู้รบระหว่าง สอง ระบอบปกครองคงเกิดขึ้นในไม่ช้า
พร้อมการเตรียมการด้านต่างๆเพื่อทำสงครามของทั้งฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้ พร้อมมิตรประเทศของทั้งสองฝ่ายต่างทุ่มกำลัง เข้าสมรภูมิอย่างเต็มที่โดยเวียดนามเหนือส่งกองกำลังเข้าปฏิบัติการทางทหารในเวียดนามใต้
ในพ.ศ.2502เป็นต้นมา สงครามเวียดนามยุติในพ.ศ.2518เวียดนามมีหนึ่งเดียว
แต่ภูมิภาคยังมีสงครามต่อเนื่องจากความขัดแย้งเรื่องเขตแดนระหว่างสยามลาวและกัมพูชาที่ปักปันครั้งสหพันธอิโดจีนฝรั่งเศสและสงครามกลางเมืองในกัมพูชาถึง
เดือนกันยายน 2532 เวียดนามถอนกำลังทหารออกจากกัมพูชาคืนสู่มาตุภูมิ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
